నృకేసరిశతకము - శేషాచలదాసు (శేషప్ప)

నృకేసరిశతకము

                        శేషాచలదాసు (శేషప్ప)

1. ఉ. శ్రీకమలాలయారమణ శీఘ్రముగా దయఁజూచి నామనో
వ్యాకులమెల్లఁ దీర్చు మిఁక వారిజలోచన నమ్మినాఁడ నే
లోకులఁ గొల్వనేర భువిలో నను వంచనజేయఁబోకుమీ
నీకు నమస్కరించెదను నేర్పుగ ధర్మపురీనృకేసరీ

2. చ. అమరము పంచకావ్యముల నైనఁ బఠింపఁగలేదు లెస్సగా
శ్రమపడి ప్రాసవిశ్రమవిచారము జేయఁగలేదు నే కవి
త్వము గని నిన్ను వేఁడితిని తప్పులొ యొప్పులొ చిత్తగించుమీ
కమలదళాక్ష పండితుఁడఁ గానుర ధర్మపురీనృకేసరీ

3. చ. రవికుల రేఁగుకాయలకు రత్నములే వెలబోసినట్లు దు
ష్కవిజనులంత బుద్ధిచెడి కాసులకోసము తుచ్చమైనమా
నవులను బ్రస్తుతించుచు ఘనంబుగఁ బద్యము లమ్ముకొండ్రు మా
ధవ నినుఁ గానఁజాలరు ముదంబున ధర్మపురీనృకేసరీ

4. చ. పెదవులు దీర్ఘదంష్ట్రలును భీకరమైన విశాలనేత్రముల్
కుదిరినమీసముల్ నుదురు కుంజరమున్ దునిమెటి కేసరి
వదనము దీర్ఘబాహులును వజ్రనఖంబులు నీశరీరసం
పద పొడసూపవయ్య మునిప్రస్తుత ధర్మపురీనృకేసరీ

5. ఉ. తిన్ననిశంఖచక్రములు దివ్యకిరీటము కుండలంబులున్
పన్నగరాజతల్పమునం బన్నశరీరము నాల్గుచేతు ల
త్యున్నతమైన వక్షమున నుంచినలక్ష్మిని నీదురూపు నా
కన్నులఁ జూపవయ్య పొడగాంచెద ధర్మపురీనృకేసరీ

6. ఉ. చూచితి నీకిరీటమును జూచితి కుండలముల్ ముఖంబు నేఁ
జూచితి శంఖచక్రములు చూచితి కౌస్తుభవక్షదేహమున్
జూచితి పీతవస్త్రమును జూచితి లక్ష్మిని నిన్ను లెస్సగాఁ
జూచితిఁ గన్నులార మధుసూధన ధర్మపురీనృకేసరీ

7. ఉ. తల్లివి దండ్రి వాప్తుఁడవు దాతవు భ్రాతవు నీవె సుమ్మి నే
చిల్లరదేవతార్చనలు చేసెడివాఁడనుగాను స్వామి నీ
చల్లనిపాదపద్మముల సన్నిధిఁ గోరితిజిహ్వతోడ నే
కల్లలు బల్కనయ్య ననుగావుము ధర్మపురీనృకేసరీ

8. ఉ. అందఱకంటె నేను దురితాత్ముఁడనయ్య జగత్ప్రసిద్ధిగా
ముందఱ నాగతేమొ యని మూర్ఖుఁడనై భయమొందుచున్న నా
యందుఁ గటాక్షముంచి సకలాపదలన్ దొలగింప నీకు నే
వందన మాచరించెదను వాసిగ ధర్మపురీనృకేసరీ

9. ఉ. నమ్మితి నీవె దిక్కనుచు నారదసన్నుత దేహమైతె నీ
కమ్మితినయ్య నే నొరుల యాశఁబడుండసుమీ సురేశ నా
నెమ్మదిఁ గోర్కిదీర్చు మిఁక నీవు ప్రసన్నుఁడ వైనఁజాలు నే
సమ్మద మొందెదన్ దనుజసంహార ధర్మపురీనృకేసరీ

10. ఉ. బొందిని బ్రాణముల్ వెడలిపోయెడినాఁటికి వసుదేవ గో
వింద ముకుంద యంచు నిను వింతగ నెంతునొ యెంచలేనొ నే
నందుల కెంతొ చింతిలెద నాసమయంబున కీవు వచ్చి నా
ముందఱ నిల్చియుండఁగదె మ్రొక్కెద ధర్మపురీనృకేసరీ

11. ఉ. ఆయువు గల్గినంతపరియంతర మన్నివిథాల నాకు సో
పాయముజేసి సేవకునిప్రాణము లేఁగెడివేళ శంఖచ
క్రాయుధముల్ ధరించి భుజగారివిహంగము నెక్కివచ్చి నీ
చాయకుఁ దీసికొమ్మినను జయ్యన ధర్మపురీనృకేసరీ

12. ఉ. ఇప్పుడు నేను పాతకము లెక్కుడుజేసితి భీతినొందకే
తప్పులు బెట్టుచున్ యముఁడు దండన నాఁటికిఁ జేయునేమొ నే
నప్పటి కాఁగలేను సుమి యాయమదూతలు పట్టరాఁగ నిన్
దప్పక వేఁడుకొందు నను దాకొను ధర్మపురీనృకేసరీ

13. ఉ. దుష్టుఁడ సుమ్మి నన్ను యమదూతలు గైకొని పోవునాఁటి కే
కష్టము ప్రాప్తమౌనొ నరకంబులవార్తలు వింటి నీకృపా
దృష్టియనే సముద్రమునఁ దేల్చియు నాకభయం బొసంగు మీ
శిష్టులలోన నను దరిఁ జేర్చుము ధర్మపురీనృకేసరీ

14. చ. మరణమునాఁటి కాయముని మన్ననదూతలు రాకమున్నె నీ
కరముల శంఖచక్రములఁ గావలిబంపుమి ధీరుఁడైన నీ
గరుడునిఁ బంపు మిక్కడకుఁ గష్టములేక సుఖాన వారియా
సరగొని నిన్ను వేడెదను సయ్యన ధర్మపురీనృకేసరీ

15. చ. సమరసమైన పెద్దపులిచాటున కేఁగిన నెల్కకండ్లకున్
నమిలెడిగండుబిల్లి యొకనల్లిసమానము నిశ్చయంబుగాఁ
గమలదళాక్ష నీకరుణగల్గిన భక్తుని నేత్రదృష్టికిన్
యముఁడొకనల్లి పిల్లజతయౌ సుమి ధర్మపురీనృకేసరీ

16. ఉ. శ్రీనరసింహ నీభజనఁ జేసెడిభక్తులతోడఁ గూడుచో
నేను పవిత్రమయ్యెదను నీచులసంగతి చాలుచాలు నే
మానవజన్మమెత్తి పలుమందిని వేఁడితి బొట్టకోసమై
దీనుఁడనయ్య ననుఁ గడతేర్చుమీ ధర్మపురీనృకేసరీ

17. ఉ. కాయజకోటిరూప నవకంజదళాక్ష ముకుందకృష్ణ నా
రాయణ వాసుదేవ గజరక్షక నీలశరీర శంఖచ
క్రాయుధ మేరుధీర భుజగాంతకవాహన మోక్షదాయకా
నాయిలవేల్పు వంచు నిను నమ్మితి ధర్మపురీనృకేసరీ

18. ఉ. కంటిని నీకృపారసము కష్టములొందుచు నిన్ను వేఁడఁగా
వెంటనె మేలుజేసితివి వేల్పులు భూమిని నెందరైన నీ
దంటకు సాటిరా రనుచు దండిగ బొబ్బలుపెట్టి చేతఁ జే
గంటనుగొట్టి సాటెదను గట్టిగ ధర్మపురీనృకేసరీ

19. ఉ. పుట్టితి మీపదాబ్జముల భూమిని నాతలవంచి దండముల్
బెట్టితి నీదుపేరిటను బెద్దకుఠారము చేతఁబట్టి నేఁ
గొట్టితి పాతకాటవిని కుంజరరక్షక నీకు బంటునై
పుట్టితి భూమిలోన సురపూజిత ధర్మపురీనృకేసరీ

20. ఉ. వింటిని నీకథల్ చెవుల వేడుకతో నరసింహ మాధవా
యంటిని నోత లెస్స బలువాసను నీ నయమైనరూపు నే
గంటిని కండ్లనిండ ననుగాచెడి  దాతవుగాఁగ నమ్ముకో
నుంటిని నీపదాబ్జముల నొప్పుగ ధర్మపురీనృకేసరీ

21. ఉ. ఎంచెద నీగుణంబులను హెచ్చుగ నీకథఁబాడుకొంచు వా
యించెద వీణతాళముల నెప్పుడు నాహృదయంబులోన ధ్యా
నించెద నీపదాబ్జములు నేర్పున నీదయ చాల్పుగాఁగ ర
ప్పించెదఁ జూడు నాతెలివిపేరుగ ధర్మపురీనృకేసరీ

22. చ. కువలయపత్రనేత్ర శతకోటిదివాకరతేజ పద్మసం
భవనుత పక్షిరాడ్ధ్వజ కృపాజలధీ జగదీశ యిందిరా
ధవ మధుకైటభాంతక సుధాకరకీర్తి విశాలకుండల
శ్రవణసరోజనాభ కరిరక్షక ధర్మపురీనృకేసరీ

23. చ. సురనుత చక్రహస్తరణశూర నవాబ్జదళాక్ష కంబుకం
ధర గజరాజవాహన గదాధర కౌస్తుభవక్షపింగళాం
బరధర భోగిరాట్శయన భక్తజనాంబుజమిత్ర మందరో
ద్ధర మునిజాలవందిత పదద్వయ ధర్మపురీనృకేసరీ

24. ఉ. శ్రీహరి వాసుదేవ నరసింహ జనార్ధన చారుపక్షిరా
డ్వాహన శంఖచక్రధర వారణరక్షక భూపతీ జగ
న్మోహన దుష్టదానవ సమూహవినాశ త్రిలోకవంద్య మాం
పాహి ముకుంద దీనజనబాంధవ ధర్మపురీనృకేసరీ

25. ఉ. వారిజపత్రనేత్ర సురవందిత పాదసరోజసింధుగం
భీరవిరించిరుద్రనుత భీకరదైత్యవినాశ చక్ర మం
దార రమాకళత్ర ఫలదాయక సర్వ జగన్నివాస శృం
గారశరీర కేశవ ఖగధ్వజ ధర్మపురీనృకేసరీ

26. ఉ. శ్రీతరుణీమనోహర శశీధవసన్నుత చారునీల జీ
మూతశరీర పాతకమోచన సద్గుణజాల భక్తకం
జాతవిలోల దుర్దనుజసర్పఖగేశ్వర యామినీకర
శ్వేతయశోవిశాల మునిసేవిత ధర్మపురీనృకేసరీ

27. ఉ. చిత్తములోన నీభజనఁ జేసెడివాఁడు వయోధనాళిచే
మత్తుఁడుగాక నికథలు మానక వీనులవిన్నవాఁడు నో
రెత్తి మహాముదంబునను నెప్పుడు నిన్ను నుతించుచున్నవాఁ
డుత్తమ జాతివాఁడు పురుషోత్తమ ధర్మపురీనృకేసరీ

28. చ. గజహయదానముల్ గ్రహణకాలపుగోగణభూమిదానముల్
రజతహిరణ్యదానములు రత్నపుదానము లన్న దానముల్
నిజముగఁ గోటిచేసి నను నీరజలోచన వాసుదేవ ని
భజనసమానమౌనె మురభంజన ధర్మపురీనృకేసరీ

29. ఉ. గోవులఁ బంచిపెట్టినను గోటిధనంబును లూటి బుచ్చినన్
బావులు చాల ద్రవ్వినను బట్టలు కట్నము లెన్నిబెట్టినన్
త్రోవల చెర్లువేసినను తోఁటలఁ బెంచినగాని దేవ నీ
సేవకు సాటిరావు సుమి శ్రీహరి ధర్మపురీనృకేసరీ

30. ఉ. వేదము లాదిగా సకలవిద్యల నేర్వఁగలేను ద్రవ్యసం
పాదనఁజేసి త్యాగమునఁ బైకొని దానము లివ్వఁజాల యే
కాదశు లుండలేను నడిగంగను స్నానము చేయలేను నీ
పాదయుగంబు నమ్మెదను భక్తిని ధర్మపురీనృకేసరీ

31. ఉ. కూటికి మానవాధములఁ గొల్చినరీతిని నినుఁ గొల్వ నా
కేటికి బుద్ధిపుట్టదుర యెంత దురాత్ముఁడనైతి నయ్యయో
నాఁటిదినాలనుండి నిను నమ్మిన సద్గతిగల్గు లెస్సగ
హాటకదైత్యనాశవిభవాచ్యుత ధర్మపురీనృకేసరీ

32. ఉ. శ్రీరమణీయ నీ కధికసేవలు చేయఁగలేను గాని సం
సారము నుద్వహింప ఘనజారుల నీచులనైనఁ గొల్చితిన్
సారెకుఁ బొట్టకై సకలజాతిమనుష్యుల సంగ్రహించితిన్
బేరుగ నాకు ముక్తి కడుపేసుమి ధర్మపురీనృకేసరీ

33. చ. కుజనులఁగూడి నేఁ బెరుకు కూఁతలఁ గూయఁగ నేర్తుఁగాని నీ
రజదళనేత్ర నిన్నుఁ జతురత్వముతోఁ గొనియాడఁజాల నే
నిజముగఁ బాపకర్ముఁడను నీకృపచేఁ గడతేర్చునన్ను మా
రజనక నీకు మ్రొక్కెద సురస్తుత ధర్మపురీనృకేసరీ

34. ఉ. దానవనాథ నీకిపుడు దాసుఁడనై నినుఁ గొల్చుచుంటి మే
లైనవరం బొసంగు మిపు డన్యుల నే బ్రతిమాల పొట్టకై
యేనుఁగునెక్కి దిడ్డిచొర నీఁగుదు నెట్లు మహానుభావ నీ
వే నను జేతబట్టు మని వేఁడితి ధర్మపురీనృకేసరీ

35. ఉ. రేయుఁబవళ్ళు నిన్ననుసరించిన నీదయ బుట్టదెందు క
న్యాయముఁ జేయ సాగితివి నాయపరాధము లేమిరా జగ
న్నాయక నీవు నన్నుఁ గఠినత్వముమై గన ధర్మమౌనొకో
తోయజనాభ యెంతకని దూరుదు ధర్మపురీనృకేసరీ

36. ఉ. ఎవ్వరివద్ద కేఁగుదు నిఁ కెవ్వరితో మెఱబెట్టుకొందు నే
నెవ్వరి నాశ్రయించెద నిఁ కెవ్వరు చింతలుదీర్చువారు న
న్నెవ్వరు చేతఁబట్టెదరిఁకేయ్యది తోఁచదు నివుదప్ప నా
కెవ్వరు గానరారు జగదీశ్వర ధర్మపురీనృకేసరీ

37. ఉ. ఏమిర నరసింహ యిపు డెందుకు నీదయరాదు నాయెడన్
బ్రేమను సారెసారెకును బిల్చినం బల్కవదేమిరా పరం
ధామ భవత్పదాబ్జములు ధ్యానము జేయుదురా ముకుంద నీ
మోమిటు జూపరా భువనమోహన ధర్మపురీనృకేసరీ

38. ఉ. నానరసింహ నాధనమ నాయిలువేలుప నామనోహరా
నీనగుమోముఁ జూపర మునిస్తుత నిన్ను గణించుచుంటిరా
దీనతనొంది వేఁడగను దిప్పలఁబెట్టక ననుఁ గావరా
నేను పరుండనౌర గణియింపర ధర్మపురీనృకేసరీ

39. ఉ. దండము నారసింహ నను దగ్గఱదీసి వరంబులిచ్చి భూ
మండలమందు నాబ్రదుకు మంచిగఁ జేసి సుఖాన నుంచుమీ
దండితమహాత్మకుండనుచు ధైర్యముతోడుత నమ్ముకొంటి నీ
యండ తొలంగనయ్య కరుణార్ణవ ధర్మపురీనృకేసరీ

40. ఉ. సారసపత్ర నిను సారెకు నే బతిమాలిమాలి వే
సారితినా! యిదేమిపుడు సాగకవచ్చెను నీకు బట్టుకై
వారములేమనందు ననువంచనజేయఁ దలంచినావొ నీ
కారడ మేమొనాకుఁ బొడకట్టదు ధర్మపురీనృకేసరీ

41. ఉ. ఓనరకేసరీ యనఁగ నో యని పల్క విదేమి మాటమా
త్రానికి నోఁచనా యిపుడు దాసుని మీఁద మఱింతకోపమే
పూనితి వెందుకయ్య దయబుట్టదు నే నపరాధి నంహు హా
మానవదేల మచ్చరము మాధవ ధర్మపురీనృకేసరీ

42. చ. శరణని గోరియుంటి ననుఁ జయ్యనఁ గావవిదేమి నీకు నా
మొఱ వినఁ జెప్పవచ్చితిని మ్రొక్కఁగఁ గోర్కెనుదీర్చుకుంటి నీ
బిరుదుకు భంగమయ్యె సుమి పెద్దపకీర్తి గడించుకోకుమీ
చెఱుపక ననుఁ జేకొనుమి శ్రీధర ధర్మపురీనృకేసరీ

43. చ. నళినదళాక్ష కృష్ణ శరణాగతవత్సల యంచు నిన్ను నేఁ
బిలువఁగ నీవు నో యనవు బెల్లపుగడ్డలు నోటఁబెట్టుకో
పలుకఁగ లేకపోయితివొ బాగుగ నేఁడు పరాకువైతివో
పలుకుటిలంబులం దలఁతొ పావన ధర్మపురీనృకేసరీ

44. ఉ. మంచి ప్రతాపమూర్తివని మాటికి నేను కరంబులెత్తి జో
డించి నమస్కరించుచుఁ బదింబడి వేఁడఁగ నీవు నామొఱా
లించవ దెందుకయ్య లవలేశము నీదయ లేకపోయెఁ బో
షించెడిదాత లెవ్వరిఁక శీఘ్రము ధర్మపురీనృకేసరీ

45. ఉ. సుందరరూప నున్నుఁ బొడచూచెద నంటె బిరాన నీవు నా
కెందుకుఁ గానరావొ యిపు డెచ్చటి కేఁగితివో జనార్ధనా
యిందుదివాకరాక్ష ధన మిమ్మని వేసటఁబెట్టఁగాని నీ
యందము జూపు శీఘ్రముగ నచ్యుత ధర్మపురీనృకేసరీ

46. ఉ. హేమము భూషణావళియు నేన్గులు నశ్వములందలంబులున్
గ్రామము లీయలేవు ఘనకార్యములం దగిలించుకోకుమీ
నీముఖమైనఁజూపుమిఁక నీ కిది కష్టముగాదు చుల్కనే
నా మనసింతకే భ్రమసె నమ్మితి ధర్మపురీనృకేసరీ

47. చ. కరి మకరంబునోటఁ బడి కష్టము లొందఁగఁ జేతిచక్రమున్
సరగునఁ బంపి నీటను మొసల్ని వధించి గజంబు నేలు నా
తెఱఁగున నేడు నన్నుఁ గడతేర్చుమి నీకు నమస్కరించెదన్
బిరబిర వచ్చి నాకుఁ గనుపింపవె ధర్మపురీనృకేసరీ

48. ఉ. మ్రొక్కునఁ జూడవేమి నిను ముద్దుగఁ బిల్చినం బల్కవేమి నేఁ
జక్కన సేవసేయఁగను చయ్యనం గోర్కిని దీర్చవేమి నా
కక్కఱబడ్డవేళ యిపుడాదుకోజాలవదేమి నీకు నా
కెక్కడివైరమో తెలుపవేమిర ధర్మపురీనృకేసరీ

49. చ. సరసిజనాభ నే సకలజన్మము లెత్తితి థాత్రిలోపలన్
స్థిరమొకటైన లేదుగద తీవ్రమె పుట్టుచు మర్లఁ జచ్చుచున్
దిరిగితి రానుపోను బహుత్రిప్పల నొందితి వేసటైతి నీ
చరణములాన జన్మములు చాలిఁక ధర్మపురీనృకేసరీ

50. ఉ. మామిడిపండ్లపానకము మంచిమధూదకమిశ్ర భక్ష్యముల్
జామలు నారికేళములు చెక్కెర ద్రాక్షఫలంపులక్షలున్
తామరసాక్ష మేలిమి సుధామధురాదులు లక్షయైన నీ
నామము సాటిగావుర జనార్ధన ధర్మపురీనృకేసరీ

51. ఉ. మేలిమి భూసురాది బలుమేటికుటుంబములు నాలుగుండఁగాఁ
జాలుపు విస్తరించె నరజాతిని సజ్జనుఁ డెవ్వఁడుండినన్
చేలుగ మిమ్ము నిత్యము భజించుచు నమ్మినఁ జాలు ముక్తి చం
డాలునకైనఁ గద్దు గరుడధ్వజ ధర్మపురీనృకేసరీ

52. చ. ఇలను మనుష్యజాలమున నెక్కువతక్కువ లున్నవన్నచోఁ
గులముల శ్రేష్ఠ మెవ్వరిది కొంచము గానఁగరాదు వారు ని
ర్మలినశరీరులో గుమగుమా యను కుక్షిని గందమునదా
తెలిసిన నిండుభక్తులె సుధీరులు ధర్మపురీనృకేసరీ

53. ఉ. కేశవ మీకథల్ మిగులఁ గీర్తనఁజేయుచుఁ గామ్యమైన దు
ష్పాశము గోసివేసి నిజభక్తి విరక్తి సుభుద్ధి జ్ఞానముల్
వాసిగ సంగ్రహించిన భవజ్జను లేకులమందుఁ గల్గినన్
నేశరణందు వారలకు నిక్కము ధర్మపురీనృకేసరీ

54. ఉ. శాంతము సత్యవృత్తి ఘనసాధుతయున్ గరుణాసమృద్ధి వి
శ్రాంతిగ భక్తిజ్ఞానము విరక్తి సదావననామకీర్తనల్
భ్రాంతి సుబుద్ధు లేజనునిపాలఁ జెలంగునొ వాఁడె దివ్యవే
దాంతులకన్న శ్రేష్ఠుఁడు కృతార్థుఁడు ధర్మపురీనృకేసరీ

55. చ. భ్రమరము కీటకంబు నొగిఁబట్టుకవచ్చి నిజస్వరూపమున్
సమముగఁ జేసినట్లు ఘనసజ్జను లైనమహాత్ములున్నఁ బా
పమతులఁ జేరఁబిల్చుకొని భక్తులఁ జేయరె నిశ్చయంబుగన్
విమలసరోజలోచన వివేకులు ధర్మపురీనృకేసరీ

56. ఉ. చిన్నతనంబునుండి కడుఁ జేసితి పాపము లన్ని నావి నా
కెన్నఁదరంబుగాదు సుమి హీనుఁడ నీచుఁడ బాపకర్ముఁడన్
ఎన్నిటఁ జూడ నానడలిక లించుక మంచివిలేవు స్వామి నీ
మన్ననచేత దోషములు మాన్పుము ధర్మపురీనృకేసరీ

57. ఉ. నీరజపత్రనేత్రయుగ నేను గడించిన పాతకంబు వి
స్తారము గద్దు నాకొకఁడు సాటిదురాత్ముఁడు లేడు సుమ్మి నా
నేరము లన్నిగాచి కరుణించెడి తండ్రివిగాఁగ నేఁడు నీ
చేరువఁ జేరినాఁడ దరిఁజేర్చుము ధర్మపురీనృకేసరీ

58. ఉ. పుట్టిననాఁటనుండి యొకపుణ్యము జేయఁగలేదు గాని నే
పుట్టితిం బాతకంబులను బూని గడించితి కావరంబునన్
బొట్టను లెస్సగా బుగులు పుట్టిన దిప్పుడు నాఁటికోసమే
చుట్టములేక నీశరణుఁ జొచ్చితి ధర్మపురీనృకేసరీ

59. ఉ. నిర్మలు లైనమానవుల నిందలఁ జేయగ నేర్తు నేను దు
ష్కర్మముజేసి మందికి సుకర్మముఁ జెప్పుకొనంగ నేర్తు స
ద్ధర్మములాచరించునెడఁ దప్పక విఘ్నము జేయనేర్తు నే
దుర్జనుండనయ్య పెనుద్రోహిని ధర్మపురీనృకేసరీ

60. చ. గడుసుదనంబునం బరులకాంతల వశ్యము జేయ నేర్తుఁగా
రడమున మంది ద్రవ్యమును రక్తిని గుంజఁగ నేర్తు లెస్సగా
విడిబడి పెద్దపిన్నలను వేమఱు నిందయొనర్ప నేర్తు నే
పెడసరబాపకర్ముఁదను బెద్దను ధర్మపురీనృకేసరీ

61. ఉ. ప్రొద్దునలేచి నేను కడుబొంకులు బల్కుచునుందు నోట నా
వద్ద నిజంబు లేదు పెరవారి సుఖంబు సహింపలేను నా
బుద్ధి మహావికారపుదు భూమిని దుష్టగుణంబులందు నే
పెద్ద దురాత్ముఁడన్ వినుమి వేరుగ ధర్మపురీనృకేసరీ

62. ఉ. మాటలు వాఁడిబల్లెములు మానసమన్న విషంబు హస్తముల్
నాటెడుతమ్మముండ్లు నయనంబులు నిప్పులు దుర్గుణంబులే
కూటికిలేదు నా కధికకోపము పాతకు లెందఱైన నా
గోటికి సాటిరారు చెడఁగొట్టకు ధర్మపురీనృకేసరీ

63. ఉ. చాటుకుఁ బెద్దతప్పులను జాలఁగఁజేసి భయంబు నొందకే
నేటుకువచ్చి దుర్గుణము నేరనిపెద్దలఁ గూడి వారితో
సాటికి నిల్చి నే నొకరిజాతులనీతుల నెంచుచుందు నా
పాటి దురాత్ముఁ డేడి రిపుభంజన ధర్మపురీనృకేసరీ

64. ఉ. నేటుగ మంది మెప్పులకు నేనొక వింతగఁ గంఠమందు వే
సేటివి పెద్దపెద్దతులసీవనమాలలు చాటుచేరి చే
సేటివి నీచకార్యములు శ్రీధరనాపని నీ వెఱుంగవా
నేఁటికి సద్గుణం బొకటి నేరను ధర్మపురీనృకేసరీ

65. ఉ. లోపలి పాపకర్మములు లోకుల కేర్పడకుండఁ జేయుచున్
నేపదిమంది కందఱకు నీతులు తత్వములెల్లఁ జెప్పెదన్
నాపురుషార్థ మింతె సుమి నల్గురుకండ్లకు నేను పెద్దనీ
నాపస మేడిపండు సురనాయక ధర్మపురీనృకేసరీ

66. ఉ. మంచిగ ధర్మశాస్త్రములు మందికిఁజెప్పఁగ నేర్తుఁగాని నే
కించతనాలు మానఁగద కేవలదుర్గుణుఁడన్ సుబుద్ధి లే
దించుక యైనఁగాని మనసెప్పుడు చంచలమందుచుండు నా
సంచితపాపకర్మములఁ జంపుము ధర్మపురీనృకేసరీ

67. ఉ. ఇంటికి నిత్యభిక్షమున కెందఱు వచ్చినఁగాని తెంపుతో
గంటెడు గింజలొకరికి గ్రక్కున వేయఁగలేదు ధర్మమే
మంటగలేదు నాకుఁ గరుణార్ణవ నేనతిలోణినయ్య నీ
బంటును నమ్మికొంటి ననుబాయకు ధర్మపురీనృకేసరీ

68. చ. ధనము గడించి పెద్దలకు దానము చేయంగలేను గని నే
పెనఁగొని జారకాంతలకుఁ బెట్టితి సొమ్ములు మందికేర్పడన్
ఘనులను గూడలేక పలుగాకులలోపల నుంటినయ్య నా
మనసున సిగ్గులేదు లవమాత్రము ధర్మపురీనృకేసరీ

69. ఉ. చంచలచిత్తుఁడన్ బరమజారుఁడఁ జోరుఁడఁ బాతకుండ నే
కొంచమువారితోడ జతగూడి చరింపుదు నాగుణాలు వ
ర్ణించఁదరంబుగాదు సుమి నీవిపుడన్ని క్షమించి నన్ను ర
క్షించుమి నీకు మ్రొక్కెదను గేశవ ధర్మపురీనృకేసరీ

70. ఉ. అంధున కద్ద మేమిటికి నందము దప్పినముండమోపికిన్
గంధపుఁబూఁతలేమిటికిఁ గాననమందుఁ జరించుకోఁతికిన్
సింధుజరత్న మేమిటికిఁ జెడ్డదురాత్మున కెన్నఁడైన నీ
గ్రంధపు విన్కి యేమిటికి గట్టిగ ధర్మపురీనృకేసరీ

71. చ. బురదను బొర్లుచున్న యెనుబోతుల కేటికి మంచిగంధముల్
గురుతుగ భవ్వు భవ్వు మను కుక్కల కేటికి బూరగొమ్ములున్
గఱకది యేల గాడ్పునకుఁ గారము తమ్మలపాకు కెందుకున్
నిరుపమదుష్టుకెందుకుర నీకథ ధర్మపురీనృకేసరీ

72. ఉ. ఏనుఁగు బోవఁజూచి ధ్వను లెత్తుచుఁ గుక్కలు గూయసాగుచో
దానిమనస్సు కోపపడి దందడి వానిని వెంబడించునే
మానవులందు సజ్జనుల మత్తులు కొందఱు గేలిచేయుచో
ఆనరుఁ డల్గి వాండ్ర బదులాడునె ధర్మపురీనృకేసరీ

73. చ. బిరుదుగ గడ్డముల్ జడలు పెంచుక నిక్కఁగనే మహాత్ముఁడా
పరమతపస్వి గాఁడు సుమి పందికి వెండ్రుక లెప్పుడుండవా
బెరుకుగుణాలు మానుకొని ప్రేమను నిన్నెవఁడైనఁ గొల్చెనా
ధరణిని వాఁడె పావనుఁడు ధన్యుఁడు ధర్మపురీనృకేసరీ

74. ఉ. ఎన్నఁడు నీవు నకభయ మిచ్చెదవో కరుణాసముద్ర నీ
మన్నన కాసనొందితిసుమా ననుదూరము చేయఁబోకుమీ
నిన్నిపుడేను నమ్మితిని నిర్దయయుంచక కావు కావు నా
విన్నపమాలకించి నను వీడక ధర్మపురీనృకేసరీ

75. ఉ. దినకరచంద్రనేత్రయుగ దీనత నొందుచు నిన్నుఁ బిల్వఁగా
నెనరున మాఱుబల్కక విని విననట్టుల నుంటివేమి నీ
తనయునిమీఁద నీవు దయఁ దక్కువజేసిన నీకు భువిలో
ఘనమపకీర్తి సుమ్మి ధృతకౌస్తుభ ధర్మపురీనృకేసరీ

76. చూతఫలంబు నోటఁ జవి చూచెడిచిల్క కుమెత్తకాయయున్
బ్రీతి జనించునే మదిని రేయుఁబవళ్ళు ముకుంద నీకుఁ బ్ర
ఖ్యాతిగ సేవజెసినమహాత్ముఁడు నీచులసేవజేయునే
పాతకనాశ యోగిజనప్రస్తుత ధర్మపురీనృకేసరీ

77. చ. ఖగపతి నీకు వాహనము కౌస్తుభరత్నము భూషణంబు ప
న్నగపతి శయ్య మన్మథుఁడు నందనుఁ డంబుధిపుత్రి భార్య ము
జ్జగముల వారు బంట్లు రవిచంద్రులు లోచనముల్ ముకుంద నీ
కగణితమైన భాగ్య మహహా భళి ధర్మపురీనృకేసరీ

78. చ. గరుడునితోడ కోడియును గాంతి హిరణ్యముతోడఁ గంచు భా
స్కరు నొగి విస్ఫులింగము గజంబుల దోమ విశాలమైన మం
దరమును చిల్లరాయి నిను దల్చెడిభక్తులతోడ దుర్జనుల్
సరిపడవత్తురే దురితసంహార ధర్మపురీనృకేసరీ

79. ఉ. ఎంతకు నున్ను వేఁడుదునిఁ కెన్నివిధంబుల దూరి పల్కినన్
మంతనమందు నీనెనరుమచ్చుకు లేదు పరీక్షబట్టుచో
సంతత మిట్లు నీవు పగ చాలుపు దాల్చిన నేవిధాన జీ
వింతును నాకు దిక్కెవ్వరు వేలుపు ధర్మపురీనృకేసరీ

80. తల్లి విషంబుఁ బెట్టినను దండ్రి ధనాఢ్యుల కమ్ముకొన్న భూ
వల్లభుఁ డిల్లు దోఁచినను వద్దని పల్కెడివార లుందురా
ఉల్లములోన నీవు నెనరుంచక వ్యాధులఁ బెట్టి ముంచఁగాఁ
జిల్లర వైద్యులెల్ల దరిజేర్తురె ధర్మపురీనృకేసరీ

81. చ. జలజదళాక్ష నీకరుణ చాలుపుగాఁ గలిగున్నఁజాలు నే
బలుఁడను ధైర్యవంతుఁడను భాగ్యుఁడ శూరుఁడ నిర్మలుండఁ గే
వలముగ నే కృతార్థుఁడను వాసిగఁ బుణ్యుఁద నయ్యెదం జుమీ
చెలుగుచు నీవు నన్ను దరిజేర్చుమి ధర్మపురీనృకేసరీ

82. ఉ. మోక్షము నిన్ను నే నడుగ ముఖ్యపదార్థము నీకృపారసం
బీక్షణమందు నాకొసఁగు మింతటితోఁ బరితృప్తి నొందెదన్
సాక్షులు నీపదాబ్జములు సత్యముఁ బల్కెదఁగల్లలాడకే
రాక్షసనాశ దీనజనరక్షక ధర్మపురీనృకేసరీ

83. ఉ. ఆగజరాజు నీకు ఘనమైనమణుల్ జమచేసి పంపెనా
త్యాగముతో విభీషణుఁడు ద్రవ్యము నీ కెఱుఁగంగఁ దెచ్చెనా
కాఁగులతోఁ గుచేలుఁ డధికంబుగ నీ కటుకుల్ నొసంగెనా
బాగుగ వారినేలితివి పైకొని ధర్మపురీనృకేసరీ

84. చ. జగతిని శ్రేష్ఠమైన నరజన్మము లెత్తినవారలున్ జతు
ర్నిగమము లాఱుశాస్త్రములు నేర్చినవారలు యజ్ఞసంతతుల్
తెగువ నొనర్చి పుణ్యకరతీర్థము లాడినవారు నైన నిన్
బొగడుచునుండుభక్తులను బోలరు ధర్మపురీనృకేసరీ

85. చ. వెలయఁగ నేపురాణములు విన్నదిలేదు పఠింపలేదు పె
ద్దలసహవాస మే నెఱుఁగఁ దత్త్వము గానను దేహసౌఖ్యమే
చెలఁగుచు నేను గోరెదను చెడ్డది మంచిది పాపపుణ్యముల్
దెలియని వెఱ్ఱిమూఢుఁడను దిద్దుకొ ధర్మపురీనృకేసరీ

86. ఉ. కంజదళాక్ష నిన్ను బహుగాఁ గొనియాడెడి వారికెల్ల నే
నంజలిజేసి మ్రొక్కెద దురాత్ముల నన్యులఁ గండ్లఁజూచినన్
రంజిలఁబోదు నామనసు రాజనిభానన దుష్టదైత్యరా
డ్భంజన నీపదాబ్జములఁ బట్టితి ధర్మపురీనృకేసరీ

87. ఉ. సుందరమైన కాంతలను జూచి భ్రమియించెదఁగాని నామన
స్సందున లావసహ్యపడ దాస్తియుఁ గామిను లేఁగుదెంచి నా
ముందఱ నిల్చినన్ విడువ మూర్ఖుఁడ నాకిటువంటి బుద్ధి నీ
వెందుకుఁబెట్టి పెంచితివొ యేలుకొ ధర్మపురీనృకేసరీ

88. చ. భువనములెల్లఁ గాచెడిప్రభుత్వము దండిగ నీకుఁ గల్గె రా
జవు చతురననాదిసురజాలము నీకనుకూలసైన్యమై
రవికుల నిన్నుఁ గొల్వఁగను రాక్షసభంజన నీకు సర్వవై
భవ జయమంగళం బగుట బ్రాతియె ధర్మపురీనృకేసరీ

89. ఉ. మ్రొక్కిన నీకు మ్రొక్కెదను మోదముతోఁ గలనైననుఁగాని నే
తక్కినవేల్పులందఱకు దండము బెట్టను శర్కరాలియున్
బొక్కిననోటితోఁ దవుడు బొక్కఁగఁ బోవునే యెవ్వఁడైన నీ
యొక్కనిమీఁద నేను మనసుంచితి ధర్మపురీనృకేసరీ

90. ఉ. నీ నయమైనకీర్తనలు నేర్పునఁ జక్కని వీణె మీటుచున్
గానము బాడ నారదుఁడఁగాను మహాభయభక్తిప్రేమతో
దానము నీకుఁజేయ బలిదైత్యుఁడగాను జగత్తులోపలన్
నేను వృథా మనుష్యుఁడను నిల్చితి ధర్మపురీనృకేసరీ

91. ఉ.  నిన్ను భజించుభక్తులను నిందలుబల్కుచు జాతు లెన్నుచున్
బన్నుగ గేలిసేయుచును బండ్లిగిలించుచు నవ్వుచున్ మదిన్
బన్నుదురాత్ములన్ యముఁడు వర్లఁగ వర్లఁగ నోటిమీఁద నే
తన్నకపోఁడు నాఁటి కిది తప్పదు ధర్మపురీనృకేసరీ

92. ఉ. శ్రీవనితాకళత్ర నిను జిత్తములోన భజించి నిత్య నీ
సేవలుజేయునట్టి నరశేఖరుసంగతి నాకుఁ గల్గెనా
పావనమయ్యెదన్ సకలపాపము లాపద లన్ని దూరమై
పోవును నేకృతార్థతను బొందెద ధర్మపురీనృకేసరీ

93. ఉ. దేవరవారిభక్తులకుఁ దిన్నగ మ్రొక్కరు భక్తులందఱున్
గోవధఁ జేయింలేచ్చులకు గొబ్బున లేచి సలాము చేతురున్
కేవల పారమార్థికులకే సుమి పెద్దలమీఁదిప్రేమలున్
గావరులైన దుర్జనులు గానరు ధర్మపురీనృకేసరీ

94. ఉ. పెద్దలమంచుఁ బ్రశ్నలిడి పెక్కులు జెప్పెడి పాపకర్ములన్
వద్దికిఁ జేరఁబిల్చుకొని వారిమనస్సుల శోధజేయకే
దిద్దక యేసుమంత్ర ముపదేశము లిత్తురు కాసులాసకై
గద్దరివారి కీపనులు కైకిలి ధర్మపురీనృకేసరీ

95. చ. కలియుగమందు విప్రుఁడనుగాను నృపాలుఁడఁ గాను మేటివై
శ్యులజతవాఁడఁగాను బలుశూరుఁడఁగాను సమస్తమైన జా
తుల నొకరుండఁగాను సుమి దుర్దనుజాంతక నీపదాబ్జముల్
దలఁచెడివారిదాసులకు దాసుఁడ ధర్మపురీనృకేసరీ

96. ఉ. కొండలుగావు దేహములు కుంభినిలోపల శాశ్వతంబుగా
నుండవు ప్రాణముల్ విడువ నొప్పుగ మిత్రుల గాలవేతురో
కండలు మాంస మొల్చుకొని కాకులు గద్దలు మేసిపోవునో
పండితులైననుం బ్రదు కబద్ధము ధర్మపురీనృకేసరీ

97. చ. నరములగుత్తి ముల్లొకటి నాఁటినఁ దాలనితోలుతిత్తి నె
త్తురుగదె దీనినిండ బలుతొమ్మిదిచిల్లులు గల్గకుండ భూ
నరున కిదేమి లెస్స యగు నమ్మినవారికి లావు ఫిస్స చీ
మురికిది పాడుమొక్క సుమి ముప్పిది ధర్మపురీనృకేసరీ

98. ఉ. నాయజమాని వీవు నిను నమ్మినదాసుఁడ నేను నీకు నా
కాయము నమ్ముకోను మధుకైటభమర్ధన ననుఁగావు నీ
వే యిఁక దిక్కు నాకుఁ బెరవేలుపు లెవ్వరు లేరు సుమ్మి నే
పాయక నిన్నుఁ గొల్చెదను భక్తుఁడ ధర్మపురీనృకేసరీ

99. చ. వనజదళాక్ష నన్నుఁ బెరవానిగఁ జూచెద వేల నివు గ్ర
క్కున దయజూచి నామదిని గోరిక దీర్ప వదేమి నేను జే
సినబలుతప్పు లేమిపుడు చేతులు జాచి నమస్కరించెదన్
గనికరముంచి నేరములఁ గావుము ధర్మపురీనృకేసరీ

100. చ. నరహరి నీపదాబ్జములు నాహృదయంబున నిల్పి లెస్సగా
మురియుచు నే స్మరించెదను మోక్షము లిచ్చెడి దాత వంచు సుం
దర నిను మానఁజాలఁ బరదైవములం గొనియాడనేర న
న్నరమరసేయకయ్య దనుజాంతక ధర్మపురీనృకేసరీ

101. ఉ. ఓకరుణాసముద్ర పురుషోత్తమ నీపదపంకజంబులున్
నాకు మహాధనంబు శరణాగతుఁదన్ ననుఁ జేతఁబట్టుమీ
నే కపటాత్ముఁడన్ బరమనీచుఁద నేరము లెంచఁబోకుమీ
చేకొని తప్పులన్ని క్షమ జేయుమి ధర్మపురీనృకేసరీ

102. చ. పరమమృదుత్వమైన పదపంకజముల్ నిరసించు శ్రీరమా
కరముల కబ్బినట్టి త్రిజగంబులవారల కిష్టమైన నీ
చరణసరోజయుగ్మములు చయ్యన నాశిరమందు నిల్పి నా
దురితములన్ని దూరముగఁ దోలుము ధర్మపురీనృకేసరీ

103. చ. తరణిసరోజనేత్ర వరదాతవు నీ వనుచుం దలంచి నీ
చరణము లాశ్రయించితిని శాశ్వతమైనవరంబు లిమ్ము మీ
కరుణకు నేను బాత్రుఁడను గష్టము లంటఁగనీయఁబోకుమీ
తఱుచుగ మిమ్ము వేఁడెదను దాసుని ధర్మపురీనృకేసరీ

104. చ. తరణిని గోరు పద్మములు తన్మకరందము గోరు భృంగముల్
శరనిధి గోరు మేఘములు చంద్రుని గోరు చకోరవర్గముల్
పురుషుని గోరు శ్త్రీలు ఘనపుంగవుఁ గోరుదు రెల్లభక్తులున్
గరుణనుగోరు నాహృదయకంజము ధర్మపురీనృకేసరీ

105. చ. ఇతరసుఖంబుఁ గోరకయే యెవ్వఁడు నీమృదుపాదపద్మముల్
సతతముగా భజించినను సకులవంతుఁడు వాఁడె సుమ్మి దు
ర్గతుఁడయి యెవ్వఁడైన రఘురాముని భక్తుల నిందజెసెనా
పతితుఁడు వాఁడె పంచములబంధుఁడు ధర్మపురీనృకేసరీ

106. చ. వరుసతొ వెదశాస్త్రములు వల్లెనవేసి సమస్తశాస్త్రముల్
దిరుగుచు రాజపుజితప్రతిష్ఠను బొందఁగవచ్చుఁగాని పా
మరలు మాని నీభజనమాత్రము జెసెడిభక్తిగల్గుటే
నరులకు దుర్లభంబు సుగుణాంబుధి ధర్మపురీనృకేసరీ

107. ఉ. భాగ్యము లిచ్చు నీభజన పాయక నిశ్చలభక్తి యోగవై
రాగ్యము లిచ్చు నిత్యసుఖరాజితమూర్తులఁజేసి సంతతా
రోగ్యసతీసుతాదికనిరూఢి ఘటించుటెగాక ముక్తికిన్
యోగ్యులఁజేయు నన్నిటికి నొప్పుగ ధర్మపురీనృకేసరీ

108. ఉ. నే చతురత్వమే మెఱుఁగ నీకృపవల్లఁ గవీశ్వరుండ నై
తోఁచినపద్యముల్ ముదముతో రచియించితి తప్పులున్న నీ
వే చెలువారఁజేసి వెతఁబెట్టక కోర్కుల నెల్లదీర్చి శే
షాచలదాసు నేలు మునిసన్నుత ధర్మపురీనృకేసరీ

సంపూర్ణము